3 Boyutlu Yazıcı
Merhaba, ikinci staj programımı ilgi alanım olan 3 boyutlu yazıcılar üzerine yaptım. Bu yazıda ise sizlere yaptığım 3 boyutlu yazıcıyı ve yazılım üzerindeki değişiklikleri anlatacağım. Staj programı süresince yaptığım model Prusa i3 Steel modeliydi. 3 boyutlu yazıcı teknolojisi artık tüm endüstride bilinen bir teknolojidir. Tasarım olarak plastik enjeksiyon makinelerinin mobil hali olarak tanımlamak mümkündür. Özellikle AR-GE merkezlerinde üretilmesi düşünülen ürünlerdeki hataları gidermek amacıyla ve prototip yapma amacıyla kullanılan 3 boyutlu yazıcılar tüm sektörleri hedeflemektedir. Popülaritesini gittikçe arttıran 3 boyutlu yazıcının temeli 35-40 yıl öncesine dayanmaktadır.
Şekil-1
3 boyutlu yazıcılarda çok fazla model olmasının sebebi ise açık kaynak olmasından dolayıdır. Neredeyse her hobici kendi modelini üretmektedir. Fakat bu olumlu bir etki yaratmıştır. Çünkü ne kadar çok geliştiricisi olursa sonuçları o kadar iyi olmaktadır.
Projede kullanılan bütün çizimler ve malzemeleri maker sitelerinde bulmak mümkündür. Staj süresince benim yaptığım ise yazılımsal ve donanımsal değişiklik yapmak oldu. Öncelikle bu model üzerinde kullanılan mekanik Endstoplar yerine optik sensör (Yarıklı Optokuplör) kullanmak oldu. Mekanik şase optik sensörler için yetersiz olduğu için CAD programı üzerinden çizimler hazırladım bu sayede optik sensör kullanımına müsait hale geldi. Fotoğraflar üzerinde görülen beyaz ve turuncu renkli 3 boyutlu yazıcı çıktıları optik sensörler içindir.
Şekil-2
Şekil-2’de görülen Endstop mekanik modeldir.
Şekil-3
Şekil-3’teki model ise optik modeldir.
Endstoplar yapı olarak röleye çok benzemektedir. Artı, toprak ve sinyal bacakları vardır. Bağlantısı ise projede kullanılan Ramps 1.4 kartının üzerine yapılmaktadır.
Projede asıl amaç Z eksenini taşıyan iki farklı motor bulunması sebebiyle çabuk bozulan Z ekseni kalibrasyonun önüne geçmekti. Bu sorunu çözmek için ise öncelikle paralel bağlı olan Z ekseni motorlarını ayırmalıyız. Bunun için Ramps 1.4 üzerinde bulunan ikincil ekstruder pinlerine Z2 ekseni için bir sürücü takılmalı ve bunlar yazılımsal olarak ayarlanmalı. Yazılımsal ayarlamayı yapmak için ise Arduino IDE programına girip Marlin yazılımı açılmalıdır. Eğer eski sürüm yazılım kullanıyorsanız pins_RAMPS sekmesi bulup burada E1 değerlerini Z ekseni ile aynı yaparız ki aynı komutlar ikincil ekstruder pinlerine de gitsin.
Eğer Marlin kullanılıyorsa CONFIGURATION_ADV_H sekmesinden //#define Z_DUAL_STEPPER_DRIVERS komutu aktif edilmelidir(Önündeki // işareti silinmelidir).
Şekil-4
Bu sayede Z motorlarını iki ayrı pin grubundan beslemiş olduk. Şimdi ise Z eksenine ikincil bir endstop eklenmesi gerekiyor. Bunun için ise boşta olan bir endstop pin grubuna endstopu bağlayıp ardından yazılımsal olarak şu değişiklikler yapılmalıdır. Örnek olarak XMAX pinine bağlı olsun. CONFIGURATION_H sekmesine gider ve ardından //#define USE_XMAX_PLUG komutu aktif hale getirilir. Bu sayede yazılımsal olarak kapalı olan bu pin açılmış oldu. Son olarak ta CONFIGURATION_ADV_H sekmesine gidip //#define Z_DUAL_ENDSTOPS komut satırını aktif hale getiririz. Bu işlemlerden sonra yazıcı iki endstopa değmeden Z_HOME komutunu tamamlamamış olacaktır. Bu sayede bozulması çok kolay olan tabla kalibrasyonu artık her başlangıçta istenilen şekilde olacaktır.
Projede esnasında karşılaşılan bir diğer sorun ise baskı esnasında Endstopların istenilmeyen sinyaller gönderip baskıyı bozmasıdır. Bunun önüne geçmek için ise Marlin yazılımında CONFIGURATION_ADV_H sekmesinden //#define ENDSTOPS_ALWAYS_ON_DEFAULT komutunu aktif ederek bu sorunu çözebilirsiniz. Bu sayede sadece endstoplar sadece başlangıç esnasında çalışır ve herhangi bir şekilde baskıyı bozmaz.
Yaptığım Çalışmalar
• 3 Boyutlu Yazıcı
• inmoov Robot El
• Robot Kol
• Cnc Router
İlgi Alanlarım
Endüstriyel Robot Kollar, Matematik, Elektronik
Hüseyin Turgay ADA
İletişim: trgyada@gmail.com
Selçuk Üniversite Elektrik-Elektronik Mühendisliği